donderdag 12 januari 2012

Inzet Ervaringsdeskundigen in de zorg

Onlangs heb ik twee workshops begeleid over inzet van ervaringsdeskundigen in de zorg.
Eerste workshop was bij stichting de Binnenvest in Leiden. In deze workshop werkte ik samen met Erik Claus, ervaringsdeskundige bij Pakaan. De tweede workshop was voor regioconsulenten van Zorgbelang ZuidHolland samen met Astrid van Bruggen van Basisberaad.

  • Ervaringsdeskundigen zijn mensen die ervaring hebben als cliënt/ zorgvrager en de vaardigheden hebben hun ervaringen functioneel in te zetten.
  • Je kunt een onderscheid maken in verschillende lagen van ervaringen:
       1. ervaringen;
2. ervaringskennis;
3. ervaringsdeskundig;
4. ervaringswerker

  • Ervaringsdeskundigen hebben zelf een herstelproces doorgemaakt.

  • Herstellen is dan niet altijd genezen, maar herstellen van of het opnieuw vinden van maatschappelijke rollen.

  • Ervaringsdeskundigen kunnen vaak heel duidelijk aangeven welke stappen van belang zijn bij het herstellen van die rollen of het vinden van nieuwe maatschappelijke rollen. Je kunt niet verwachten dat zorgverleners die dimensie kunnen aanbrengen.

  • Zorgaanbieders zijn nodig om goede zorg mogelijk te maken. Ervaringsdeskundigen kunnen goed aangeven hoe de zorg, opvang en begeleiding er uit moet zien om herstel van de diverse maatschappelijke rollen voor cliënten mogelijk te maken. Ervaringsdeskundigen kunnen ook aangeven wat goed werkt in de zorg, wat knelpunten zijn en welke mogelijke oplossingen er voor die knelpunten kunnen zijn. Zorgaanbieders en ervaringsdeskundigen werken aanvullend ten opzichte van elkaar.


  • Ervaringsdeskundigen kunnen vanuit hun eigen ervaringsverhaal en uit dat van anderen de zorgvragers, zorgaanbieders en beleidsmakers helpen herstel bij anderen te bevorderen. Ook kunnen zij het perspectief van cliënten t.o.v. de zorg naar voren brengen. Hoe is het om zorg te krijgen, wat werkt er goed?


  • Van belang is dat ervaringsdeskundigen hun persoonlijk verhaal functioneel kunnen inzetten. Dat is niet eenvoudig.  Trainingen en cursussen kunnen daarin nuttig zijn, maar dat kan ook op andere manieren gerealiseerd worden. Denk aan intervisie en coaching.


  • Voor werkers binnen de zorg verandert er iets als je met ervaringsdeskundigen werkt: Je bent als werker niet meer primair sturend op de inhoud, maar biedt ruimte voor het perspectief van cliënten en bent meer volgend (sturend van achter) op het herstel proces. Werkers en clienten gaan meer samenwerken.